--- For English --- “เราเป็นคนควบคุมชีวิตเราเองจริง ๆ หรือว่าทุกอย่างมันถูกกำหนดไว้แล้ว” ก่อนอื่นเลย สิ่งที่อยากจะถามคนอ่านทุกคน พวกคุณเคยได้ยินเรื่องการโยนเหรียญมาบ้างไหม ว่าถ้าเราโยนมันขึ้นไปด้วยแรงเท่าเดิม ทิศทางเดิม พื้นผิวสัมผัสของแรงเท่าเดิม รวมไปถึงตัวแปรภายนอกอื่น ๆ ทั้งหลายทั้งปวงเหมือนเดิมตลอด เจ้าเหรียญที่เราโยนขึ้นฟ้าไปนั้น จะตกกลับลงมาหน้าเดิม เด้งสูงจากพื้นเท่าเดิม และมีรอบการหมุนเท่าเดิมเสมอ ไม่ว่าเราจะลองโยนมันดูกี่ครั้งก็ตาม แล้วคราวนี้ลองมาคิดดู ถ้าเกิดว่าชีวิตของเรามันไม่ต่างอะไรกับการโยนเหรียญ เพียงแค่มันมีตัวแปลและผลลัพธ์ที่มากกว่าเดิมเท่านั้น ในชีวิตของพวกเราแต่ละคนมักจะจะต้องเกิดช่วงเวลา รู้...งี้... กันไม่มากก็น้อยอยู่แล้วถูกไหมครับ ช่วงเวลาแบบ "ถ้ารู้ว่ามันจะเป็นแบบนี้นะ ก็คงไม่ทำมันหรอก" หรือ "ถ้ารู้ว่ามันจะแบบนี้ ก็คงทำมันไปตั้งแต่แรกแล้ว" แต่ว่าเราจะมั่นใจได้อย่างไรกันว่า ตัวเลือกของเรา ทุก ๆ อย่างที่เราคิดว่าได้เลือกและกระทำมันลงไป เป็นตัวของเราเองจริง ๆ ที่เลือกจะทำมัน ไม่ใช่แค่เรากำลังทำอะไรบางอย่างตามอัลกอริทึมอันแสนลี้ลับของจักรวาล ผมมีคำถามง่าย ๆ ข้อหนึ่งมาถาม ลองคิดถึงตัวเองและสิ่งที่จะทำ แล้วตอบคำถามข้อนี้ดู ถ้าคุณย้อนวันและเวลากลับไปหนึ่งวันก่อนหน้าได้ รวมถึงความทรงจำและความรู้เกี่ยวกับวันนั้นทั้งหมด จากนั้นก็เริ่มต้นใช้ชีวิตในวันนั้นใหม่อีกครั้งจากศูนย์ คุณคิดว่าคุณจะทำทุกอย่างเหมือนกับที่เคยทำมาไหม ถ้าคำตอบของคุณคือ ใช่ นั่นมันไม่ได้หมายความว่า คุณ …

